Fizik bilimlerinde , bir atom altı parçacık , bir atomu oluşturan bir parçacıktır . Parçacık fiziğinin Standart Modeline göre , bir atom altı parçacık, diğer parçacıklardan oluşan bir bileşik parçacık veya oluşmamış bir temel parçacık olabilir. Bu yazımızda üsten bir değinme yapacağız zaten fizik benim alanım tam olarak değil aslında şuaraya bir şey açalım dönüşümü anlamak için maalesef pek anlamadığımız konuları bile öğrenmemiz gerekecektir. Çünkü uzayı derinden etkileyen en önemli bilim alanlarından biri fiziktir. Mesela teknolojimiz çok ilerledi ışık hızına çıkabiliyoruz ama bu bile gitmek istediğimiz çoğu yere ulaşmayacağımız anlamına gelir, işte tam burada(evet o teknolojide, nerdeyse her şeyde fizik var. ama biz caydırıcı bir örnek vermek istedik). burada fizik uzay zamanı bükmemizde yardımcı olabilir. İnsanı etkileyen bir örnek bence, eğitimde bir dersi anlatmadan önce o çocuklara dersin geleceği anlatılmalı bu tek eğitimde değil örneğin bazı yabancı filimler (batı ülkeleri) bize bazı ip uçları verdiğini görüyoruz bu filmleri bu mantıkla bakmak ufkunuzu açacağını düşünüyorum burada noktalıyorum. biz parçacıkları genel olarak anlatalım burada hem üsten bir bilgi hemde gelecek yazılarımda bunu okuduğunuz dahilinde anlatacağım bir yazım var(belki de birden fazla). isterseniz başlayalım;
Leptonlar
Lepton, temel parçacıklardan birisidir ve maddenin yapı taşıdır. En çok bilinen lepton atomda bulunarak atomun kimyasal özelliklerini belirleyerek neredeyse tüm kimyayı oluşturan elektrondur. Yunancada lepton kelimesi hafif anlamına gelir.(biz burada fizikçi değiliz sadece ne işe yaradığını öğreniyoruz)
Kuarklar
Kuarkları oluşturan bir parçacık yoktur. Sonuç olarak temel parçacıklardır.
Tılsım Kuarklar: Tılsım kuark, ikinci kuşak, +e elektrik yüküne sahiptir. 1.3 GeV ile üçüncü büyük kütleli kuarktır.
Yukarı kuark: Tüm kurakların en hafifidir. Temel parçacık ve maddenin en önemli bileşenidir. Aşağı kuarkla, nötron ve protonları oluşturur. kütlesi tam olarak hesaplanamaz ama 1.5-1.4Mev arasındadır.
Aşağı Kuark: ikinci en hafif kuarktır. sembolü d'dir. Yukarı kuark ile proton ve nötronları oluşturur. Çıplak kütlesi tam olarak hesaplanamaz ama 4-8Mev arasındadır.
Garip kuark: Garip kuark, acayip kuark veya tuhaf kuark, ikinci kuşak bir kuarktır. Kütlesi aşağı ve yukarı kuarktan büyük olmakla birlikte 80 -130MeV arasındadır.
(Buraya bir şey eklemek istiyorum evren ilk zamanlarda Kuarklar büyük halde geziliyordu nedeni evren ilk zamanlarda sıcaktı sonra soğuklaşmaya başladı ve alt, üst gibi büyük Kuarklar tılsım ve garip kuarklara bozunmuş, onlarda aşağı ve yukarı kuarklara bozunmuştur.)
Alt Kuark: Güzellik kuarkı olarak da bilinen alt kuark veya b kuark, yükü olan üçüncü nesil bir ağır kuarktır. Tüm kuarklar, elektrozayıf ve kuantum renk dinamiği ile benzer şekilde tanımlanır , ancak alt kuark, düşük kütleli kuarklara son derece düşük geçiş oranlarına sahiptir. Alt kuark da dikkate değerdir çünkü hemen hemen tüm üst kuark bozunmalarının bir ürünüdür ve Higgs bozonunun sık bozunma ürünüdür.
Üst Kuark: Bazen gerçek kuark olarak da adlandırılan üst kuark sembolü t ile gösterilir. gözlemlenen tüm temel parçacıkların en masifidir . Kütlesini Higgs Bozonu ile birleşmesinden alır. Üst kuark , güçlü etkileşimin gluonları ile etkileşime girer ve tipik olarak bu etkileşim yoluyla hadron çarpıştırıcılarında üretilir. Bununla birlikte, bir kez üretildiğinde, üst yalnızca zayıf kuvvet yoluyla bozunabilir . Bir W bozonu ve ya bir alt kuark (en sık), garip bir kuark ya da en nadir durumlarda bir aşağı kuark bozunur .
Çekirdek
Çekirdek, Nükleon adını verdiğimiz proton ve nötronlardan meydana gelmiştir. çekirdeği ilgilendir iki parçacık vardır.
a-) Baryonlar: Parçacık fiziğinde baryon, tek sayıda değerlik kuark içeren bir tür bileşik atom altı parçacıktır. Baryonlar, parçacıkların hadron ailesine aittir hadronlar kuarklardan oluşur. Baryon ismi Yunancada ağır anlamına gelir. En bilinen baryonlar , her ikisi de üç kuark içeren protonlar ve nötronlardır ve bu nedenle bazen trikuark olarak adlandırılırlar . Bu parçacıklar , evrendeki görünür maddenin kütlesinin çoğunu oluşturur ve her atomun çekirdeğini oluşturur.
b-) Mezonlar: bu, bir proton veya nötronun yaklaşık 0.6 katı büyüklüğündedir . Tüm mezonlar kararsızdır ve en uzun ömürlüleri mikrosaniyenin sadece birkaç yüzde biri kadardır. Daha ağır mezonlar bozunarak daha hafif mezonlara ve nihayetinde kararlı elektronlara , nötrinolara ve fotonlara dönüşür. Büyük Patlama 'da anlık olarak daha yüksek enerjili (daha kütleli) mezonlar yaratıldı , ancak bugün doğada bir rol oynadıkları düşünülmemektedir
Protonlar: İki yukarı kuark, bir aşağı kuark, protonu oluşturur.
Nötronlar: Bir yukarı kuark, iki aşağı kuark, nöronu oluşturur.
Hadronlar
Hemen hemen tüm bileşik parçacıklar, gluonlarla birbirine bağlı çok sayıda kuark içerir . Birkaç kuarkiçerenlere hadronlar denir . Renk hapsi olarak bilinen bir özellik nedeniyle , kuarklar asla tek başlarına bulunmazlar, her zaman birden fazla kuark içeren hadronlarda bulunurlar. Proton ve nötron hariç, diğer tüm hadronlar kararsızdır ve mikrosaniyeler veya daha kısa sürede diğer parçacıklara bozunurlar.
Evet şimdi geldik eksiklerimize Nötrinoları ayrıntılı bir şekilde belki gelecek yazılarımızda anlatırız. Bunu birinci yazı olarak kabul edelim ve en sonunda farazi evrenlerin gerçek olabileceği bir düşünelim, 4 yazı yada 3 yazı olacak elbette gelecekte yeni olaylar sonucu ya yeni bir yazı yada var olanı günceleriz benden bu kadar bir dahaki yazımızda görüşmek üzere.
Kaynaklar
Comments